1.0 Pendahuluan
Pendidikan di
Malaysia merupakan suatu usaha berterusan ke arah memperkembang potensi
individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk mewujudkan insan yang seimbang
dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan
kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah untuk melahirkan
rakyat Malaysia
yang berilmu pengetahuan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan
mencapai kesejahteraan diri serta memberi sumbangan terhadap keharmonian dan
kemakmuran masyarakat dan negara.
Demikianlah murninya hasrat dan
semangat Falasafah Pendidikan Kebangsaan (FPK). Pendidikan negara
bermatlamatkan dan memfokuskan penjanaan warganegara yang mampu memberi
sumbangan bermakna kepada diri masing-masing, masyarakat dan negara. Maksud
yang tersurat dalam Falsafah Pendidikan Kebangsaan itu diterjemahkan dalam Misi
Kementerian Pelajaran Malaysia (KPM) dan menjadi asas kepada usaha ke arah
peningkatan dan pengukuhan sistem pendidikan negara bertaraf dunia. Fokus yang
mendasari matlamat utama ini ialah pengembangan potensi pelajar pada tahap
optimum.
Pencapaian matlamat utama pendidikan
itu amat bergantung pada kewujudan iklim sekolah yang kondusif kepada proses
pengajaran dan pembelajaran. Menyedari hakikat ini, maka Kementerian Pendidikan
sentiasa memberi penekanan kepada kepentingan pengukuhan disiplin pelajar
dengan menyediakan berbagai-bagai panduan, peraturan dan dasar disiplin yang
dikuatkuasakan di sekolah-sekolah. Dalam masa yang sama semua Jabatan Pelajaran
Negeri dipastikan mengawal dan membendung pembabitan pelajar dalam sebarang
kegiatan berbentuk negatif. Pendekatan-pendekatan tertentu telah dilaksanakan
untuk melahirkan suasana kondusif bagi proses pengajaran dan pembelajaran.
2.0 Definisi Operasi
2.1
Kumpulan gengster bermaksud kumpulan seminat yang dianggotai oleh
ahli-ahli yang berkecenderungan melakukan perlakuan negatif atau pelbagai salah
laku dan penubuhannya melibatkan upacara ritual. Ahli-ahlinya diikat dengan
peraturan dan undang-undang yang ketat dan kumpulan ini umumnya bergerak secara
sulit, dan, mempunyai seorang ketua yang mengetuai perancangan dan pelaksanaan
program dan aktivitinya. Sementara itu kumpulan samseng merupakan kumpulan
seminat yang dianggotai oleh samseng-samseng yang berkecenderungan melakukan
perlakuan negatif atau pelbagai salah laku. Ahli-ahlinya diikat dengan
peraturan-peraturan dan undang-undang yang longgar. (Dr.Amir Mohd Selleh,
1999).
2.2
Gengsterisme di sekolah bermaksud kewujudan kumpulan gengster yang
melibatkan para pelajar sekolah harian sebagai ahlinya sama ada sebagai ahli
aktif atau penyokong sesuatu kumpulan dalam melakukan salah laku dan
pelanggaran disiplin dan undang-undang. ((Dr.Amir Mohd Selleh, 1999). Kumpulan
pelajar yang terlibat dalam kumpulan gengster dan samseng terdiri daripada
pelbagai jantina, etnik, umur, peringkat persekolahan dan jenis tempat kediaman
mereka.
2.3
Disiplin secara amnya boleh didefinisikan sebagai latihan terutamanya
pemikiran dan kelakuan supaya boleh mengawal diri sendiri. (Kamus Dewan, 1984).
Laporan Jawatankuasa Kabinet mengenai Pelaksanaan Dasar Pendidikan (1979)
menyebut disiplin sebagai kesanggupan seseorang individu menghormati
undang-undang, bekerja mengikut tatatertib, menghormati hak individu,
mengamalkan tingkah laku yang baik, saling menghormati, tolong -menolong dan
membaiki keadaan dalam usaha membina.
2.4
Moral pula merujuk segala tingkah laku manusia yang berkaitan dengan
apa-apa yang betul atau salah, baik atau buruk dan apa-apa yang kita harus buat
dan apa-apa yang kita harus elakkan. Moral juga berkaitan dengan cara manusia
berinteraksi antara satu sama lain, dan
bagaimana tingkah laku mereka mempengaruhi perasaan dan kepentingan orang lain.
(Iheoma, 1986)
2.5
Akhlak ialah suatu daya kemampuan iradah yang bersifat tetap dalam diri
manusia yang melahirkan rasa cenderung untuk memilih perlakuan yang baik dan
lurus (jiwa akhlaknya baik) ataupun cenderung untuk memilih perlakuan yang
jahat dan buruk jika akhlaknya jahat. (Mohd Sulaiman Haji Yasin, 1992)
3.0 Persoalan
Persoalan
yang berkait dengan isu gengsterisme di sekolah amat banyak dan memerlukan
kajian untuk menyelesaikannya. Antaranya sebagaimana senarai berikut :-
3.1 Sejauh manakah tahap
kegiatan gengsterisme wujud di sekolah-sekolah di Malaysia ? Adakah kegiatan
gengsterisme merupakan gimik atau sememangnya realiti yang sedang dihadapi oleh
sekolah-sekolah di Malaysia.
3.2 Siapakah kumpulan
pelajar yang sering terlibat dengan kumpulan gengsterisme? Apakah latar
belakang mereka?
3.3 Apakah faktor-faktor
yang mempengaruhi kewujudan kumpulan gengster di sekolah?.
4.0
Sumber Aktiviti Gengsterisme
4.1 Kertas
Penyelidikan Kementerian Pendidikan Malaysia
Kementerian Pelajaran Malaysia
Menurut
sumber Unit Penyelidikan Dasar, Bahagian Perancangan dan Penyelidikan Dasar
Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia pada bulan Oktober 1999 (lampiran
disertakan) terdapat 13 jenis salah laku jenayah yang sering melibatkan pelajar
kumpulan gengsterisme mengikut respons Pengetua dan Guru (rujuk lampiran 1 dan
2) di sekolah seperti berikut :- berjudi, mencuri, melawan guru, melawan
pengawas, memeras ugut, membuli, kes pelacuran, kes salah guna dadah, membawa
senjata, mencabul kehormatan, mengancam murid,
mengugut guru dan menceroboh.
Sementara
itu terdapat 5 salah laku lucah yang sering melibatkan kumpulan gengster di
sekolah mengikut respons Pengetua dan Guru (rujuk lampiran 3 dan 4) sebagaimana
senarai berikut :- berkhalwat, mengintai murid perempuan, membawa bahan lucah, menggunakan
kata lucah dan melukis gambar lucah.
4.3 Majalah
Sementara itu bilangan kes pelajar
yang terlibat dengan perlakuan gengster dan membakar premis sekolah dari tahun
1987 hingga 1999 menurut sumber Kementerian Pendidikan Malaysia seperti yang dilaporkan oleh Majalah Massa
(Ogos 2000) adalah seperti jadual berikut :-
Jadual Kes Pelajar Yang Terlibat Aktiviti Gengster
dan Membakar Premis Sekolah
|
Jenis
Kes
|
1997
|
1998
|
1999
|
|
Kes Samseng
|
107
|
77
|
85
|
|
Membakar
Premis Sekoalah
|
6
|
19
|
10
|
Sumber : Majalah Massa (Ogos 2000)
4.3 Akhbar
Akhbar-akhbar
tempatan juga sering melaporkan kejadian jenayah dan gengsterisme dalam
kalangan pelajar sekolah. Berita Harian pada 13 Julai 2000 mengutarakan isu
gengsterisme berlaku berpunca daripada kejahilan agama dalam kalangan remaja
dan pelajar sekolah. Hal ini menyebabkan mereka mudah dipengaruhi oleh
persekitaran yang banyak mendorong kepada keruntuhan moral dan kemusnahan jati
diri dan akhlak.
Berdasarkan laporan di
atas kita mendapati bahawa aktiviti kumpulan gengster di sekolah agak menyeluruh
dalam pelbagai kegiatan.Hakikat ini merupakan satu fenomena yang kurang sihat
terhadap iklim pengajaran dan pembelajaran di sekolah-sekolah di negara kita.
Masalah serius atau tidak sesuatu salah laku itu bukan menjadi pokok
perbincangan tajuk ini. Penulis tidak akan menghuraikan satu persatu sesuatu
kes gensterisme di atas. Salah laku melawan guru termasuk mengugut, merosakkan harta
benda guru sering berlaku. Baru-baru ini akhbar harian melaporkan kes
pencerobohan dan pembakaran bilik guru disiplin, mengancam guru dengan
menghantar peluru hidup dan sebagainya. Apa yang mencemaskan, kewujudan salah laku tersebut walaupun satu
kes boleh menjejaskan iklim persekolahan dan mengganggu pelbagai peringkat
proses pengajaran dan pembelajaran di sekolah.
5.0 Andaian dan Pendapat Awal Perlakuan
Gengsterisme
Pelbagai andaian dan faktor yang membawa kepada wujudnya
aktiviti-aktiviti salah laku dalam kalangan pelajar dalam bentuk gengsterisme
ini. Antaranya boleh kita senaraikan sebagaimana berikut :-
5.1
Pelajar-pelajar yang terlibat dengan pelbagai salah
laku di atas merupakan mereka yang kurang mendapat pendidikan agama dan moral
serta bimbingan ibu bapa di rumah. Ibu bapa yang bekerja tidak dapat meluangkan
masa secukupnya untuk bermesra dan membimbing anak-anak dengan didikan agama
yang sewajarnya. Tanggungjawab itu diserahkan sepenuhnya kepada guru-guru di
sekolah.
5.2
Pengaruh media masa dan arus perdana globalisasi serta
tamadun materialistik masa kini amat banyak mencetus krisis nilai.
Majalah-majalah hiburan yang tidak bermoral dan beretika berleluasa di pasaran.
Filem-filem ganas dan unsur seks yang ditayangkan di televisyen secara bebas memberi
kesan ke atas pembentukan pelajar. Pelajar-pelajar menjadi keliru dan tidak
tahu memilih maklumat yang terbaik untuk membina kehidupan mereka. Mereka
sering tenggelam dalam arus keruntuhan akhlak dan moral lantaran tidak memiliki
daya tahan spritual. Menurut Prof. Dr.Yusof al-Qardhawi ( 1999 ) , kesan yang
paling menonjol akibat daripada tamadun hari ini ialah terungkainya ikatan
akhlak. Dengan ini lahirlah masyarakat yang tidak ada kepimpinan diri dan
akhlak. Keadaan ini akhirnya akan mendedahkan manusia kepada pelbagai krisis
dan gejala yang antaranya berlaku dan mempengaruhi remaja-remaja kita yang
cenderung untuk melakukan pelbagai kegiatan jenayah di sekolah yang akhirnya membawa
kepada kewujudan kumpulan-kumpulan gengster dalam pelbagai salah laku jenayah
di sekolah pada hari ini.
5.3
Pengaruh persekitaran seperti pusat-pusat hiburan, kafe
siber, kedai-kedai permainan video dan berbagai-bagai pusat hiburan yang tumbuh
bagai cendawan tanpa penguatkuasaan undang-undang telah menambahkan kemelut dan
keruntuhan akhlak dan moral sehingga akhirnya membawa remaja dan pelajar
terlibat dengan aktiviti jenayah dan kumpulan samseng atau gengster.
5.4
Pelajar-pelajar kemungkinan mempunyai sifat semula jadi
yang suka memberontak dan melanggar peraturan-peraturan sekolah dan peraturan-peraturan
lain termasuk menjadikan diri mereka sebagai tumpuan ramai khususnya dalam
kalangan rakan sebaya.
5.5
Pelajar-pelajar yang memperoleh pencapaian yang rendah
dalam bidang akademik dan gagal menjadikan diri mereka sebagai sebahagian
daripada ahli masyarakat sekolah masing-masing kemungkinan cenderung untuk
melakukan jenayah.
5.6
Pelajar-pelajar yang mempunyai ahli keluarga dan jiran
yang telah menjadi ahli kumpulan
gengster dan mempunyai pengaruh kuat ke atas pelajar itu termasuk pelajar-pelajar
yang tinggal di kawasan-kawasan kediaman yang mempunyai kumpulan gengster dan
samseng yang bergerak aktif.
Berasaskan pelbagai andaian dan faktor yang dibincangkan ini penulis
ingin menumpukan kepada satu faktor sahaja yang merupakan asas atau punca
kepada pelbagai faktor yang lain. Pada pendapat penulis faktor pertama, iaitu
pendidikan di rumah oleh ibu bapa memainkan peranan penting dalam membentuk
generasi pelajar dan tingkah laku mereka sama ada di sekolah atau di mana-mana
sahaja. Pendidikan agama dan akhlak perlu diberi oleh ibu bapa kepada anak-anak
terlebih dahulu sebagai persediaan awal untuk membina keperibadian dan sahsiah
individu berkenaan ke arah akhlak yang mulia.
6.0 Perbincangan
Wujudnya
fenomena semasa yang menunjukkan bertambahnya perlanggaran disiplin dan gejala
salah laku dalam kalangan pelajar telah menimbulkan pelbagai pertanyaan umum
tentang kesesuaian dan keberkesanan dasar dan peraturan yang digunakan untuk
pengukuhan disiplin pada peringkat sekolah. Dalam konteks ini satu daripada
perkara yang sering dikaitkan dengan perlanggaran disiplin dan gejala salah
laku ialah kewujudan unsur gengsterisme dan aktiviti kumpulan samseng di
sekolah. Hari ini kes pelajar terlibat dengan kegiatan jenayah dianggap sebagai
fenomena biasa. Berita salah laku dan penglibatan dalam kegiatan jenayah bukan
lagi bahan panas untuk diperkatakan. Apabila masyarakat telah jemu
memperkatakannya isu itu akan hilang begitu sahaja seperti isu-isu lain yang
dianggap kontroversi, tetapi yang menanggung kesannya ialah ibu bapa dan pihak
sekolah. Pelbagai teori dan andaian telah dikaitkan dengan kewujudan kumpulan
samseng ini, antaranya pengaruh media massa, pengaruh perbandaran atau
urbanisasi yang semakin cepat menular di kawasan luar bandar, pengaruh metarialisme
yang semakin meningkat, fahaman kebebasan individu untuk perlu dihormati,
pengaruh rakan sebaya, krisis nilai, ceteknya pengayatan agama dalam diri
individu, kurangnya perhatian dan bimbingan ibu bapa terhadap anak-anak di
rumah dan lain-lain lagi.
Perlanggaran displin dan perbuatan
salah laku dalam kalangan pelajar bukan sahaja berlaku secara meluas di kawasan bandar dan pinggir bandar tetapi
kini menular juga di sekolah-sekolah luar bandar termasuk di
kawasan-kawasan Felda, Felcra serta kawasan-kawasan
perkampungan. Senario ini menunjukkan ‘trend’ perlanggaran disiplin dalam
kalangan pelajar meningkat secara mendadak dan membimbangkan walaupun bilangan
pelajar yang terlibat masih terlalu kecil. Dalam masa yang sama juga kes
penglibatan pelajar-pelajar perempuan semakin bertambah.
Isu gengsterisme ini merupakan satu
perkara yang amat mencabar kesabaran dan kecekalan pihak pengurusan sekolah,
kebolehan guru dalam melaksanakan proses pengajaran dan pembelajaran, kebolehan
kaunseling dan pengawalan oleh guru-guru disiplin sekolah. Masalah ini
merupakan suatu isu dari perspektif pendidikan yang perlu diselesaikan segera
secara menyeluruh. Dalam konteks negara, gejala ini merupakan suatu jenayah
yang mencabar pihak polis untuk membendungnya.
Banyak faktor yang menjurus kepada
isu gensterisme di sekolah. Namun di sebalik faktor-faktor tersebut ada satu
faktor utama yang menjadi kunci kepada faktor-faktor yang lain. Faktor utama
tersebut ialah kurangnya bimbingan dan asuhan agama oleh ibu bapa kepada
anak-anak mereka di rumah. Masalah ini bukan sahaja terbatas kepada
pelajar-pelajar Muslim sahaja, bahkan melibatkan pelajar-pelajar bukan Muslim.
Di sebabkan kekurangan asuhan dan bimbingan di rumah, maka anak-anak kurang mempunyai daya
tahan dalam menghadapi cabaran dan rintangan hidup. Mereka mudah terpengaruh
oleh persekitaran, rakan sebaya, media massa ,
internet, gaya
hidup yang mengejar keseronokan dan hiburan, materialistik dan sebagainya. Keadaan
ini akhirnya menjurus kepada pelbagai gejala jenayah dan salah laku. Di sekolah
, kewujudan kumpulan-kumpulan samseng atau gengster yang sering melakukan jenayah telah mengganggu ketenteraman dan mencemar
iklim persekolahan. Sehingga kini gengsterisme menjadi isu hangat yang perlu
ditangani segera.
7.0 Cadangan
dan Penyelesaian
7.1 Ibu bapa
perlu menyedari bahawa anak-anak adalah segala-galanya bagi mereka. Mereka
pewaris kepada bangsa dan negara. Oleh yang demikian ibu bapa perlu memastikan
bahawa anak-anak mendapat bimbingan agama dan moral yang secukupnya agar mereka
mempunyai keimanan yang mantap dan mampu membentuk keperibadian dan akhlak
serta mempunyai daya tahan dalam mengharungi hidup yang penuh dengan rintangan
dan cabaran. Keimanan yang mantap akan mencegah diri seseorang darpada
perbuatan keji dan mungkar sekali gus menghindar mereka daripada terlibat
dengan aktiviti-aktiviti kumpulan samseng dan gengster di sekolah atau di mana-mana
sahaja. Firman Allah S.W.T. yang
bermaksud “ sesungguhnya sembahyang itu
mencegah daripada perbuatan yang keji dan mungkar” (al-Ankabut : 45)
merupakan manifestasi didikan dan bimbingan yang mantap dari rumah.
7.2 Faktor agama dan
moral berkait rapat antara satu sama lain dalam membentuk kepribadian dan akhlak
serta moral yang tinggi dalam kalangan remaja. Kewujudan suatu kod moral ialah
sifat penting bagi semua agama yang utama di dunia. Dalam agama-agama seperti
Islam, Kristian, Hindu, nilai-nilai agama terjalin begitu kuat sehingga
perbezaan antara mereka menjadi tidak
ketara dan tidak penting. Pendek kata agama dapat memainkan peranan dalam
pembentukan akhlak yang baik dan mempengaruhi kelakuan akhlak seseorang
individu. (W.P.Yong, 1989) Oleh yang demikian penekanan kepada pendidikan agama
amat penting untuk membentuk individu yang seimbang sekali gus menjauhkan diri
daripada terlibat dengan aktiviti gengsterisme.
7.3 Hubungan yang rapat antara pihak
sekolah dengan ibu bapa, dan antara guru dengan pelajar adalah penting. Guru
perlu mendekati pelajar secara peribadi dan memahami masalah yang dihadapi oleh
seseorang pelajar tersebut. Dengan cara ini pelajar berasakan mereka dihargai
dan pihak sekolah sentiasa mengambil berat terhadap kepentingan mereka. Oleh
yang demikian pelajar yang bermasalah tidak segan untuk berbincang dengan guru
mereka berkenaan masalah yang dihadapi. Keadaan ini mengelakkan pelajar daripada
melepaskan tekanan permasalahan mereka dengan melakukan aktiviti-aktiviti yang
boleh menjejaskan ketenteraman awam seperti salah laku jenayah dan
gengsterisme.
7.4 Di
sekolah pula penguatkuasaan disiplin perlulah tegas dan berterusan. Usaha yang
berterusan perlu dilakukan termasuk
mengukuhkan, memperjelas dan menentukan kebolehgunaan surat-surat
peraturan dan pekeliling yang berkaitan sejajar dengan perubahan-perubahan
persekitaran dan masa. Sistem pengurusan disiplin di sekolah juga perlu
berkesan dan ini meliputi rekod individu pelajar, rekod pelanggaran disiplin
serta hukuman dan ganjaran.
7.5 Pengawalan kumpulan gengster dan samseng perlu
dilakukan secara bersepadu atau melalui kaedah permuafakatan dengan melibatkan
semua kumpulan atau pihak, iaitu sekolah, ibu bapa, masyarakat, kerajaan dan
penguat kuasa undang-undang. Kerjasama perlu dibentuk melalui satu rangkaian
yang jelas dan melibatkan pelbagai aktiviti seperti penyampaian dan penyaluran
maklumat tentang sesuatu kegiatan gengster dan samseng yang melibatkan pelajar
sekolah harian kepada pihak pengurusan sekolah dan pihak penguat kuasa
undang-undang. Kerjasama dalam bentuk perancangan dan penyediaan pelan tindakan
secara bersama berdasarkan kefahaman yang jelas untuk mencegah dan membasmi
aktiviti geng dan samseng dalam kalangan pelajar. Aktiviti pengawalan dan
tindakan bersama juga perlu bagi menghapuskan aktiviti-aktiviti gengster dan
samseng di sekolah khususnya tindakan yang melibatkan penguatkuasaan undang-undang
dan disiplin.
7.6 Melemahkan dan menghapuskan faktor-faktor penarik
dan penolak yang mempengaruhi pelajar untuk terlibat dalam kumpulan-kumpulan
gengster dengan menjadikan sekolah sebagai faktor yang kuat untuk menarik semua
kumpulan pelajar agar sayang akan sekolah dengan menyediakan sekolah dan
persekitarannya sebagai tempat yang kondusif dan seronok untuk belajar.
7.7 Langkah seterusnya ialah mengawal jaringan
aktiviti gengster dan samseng yang melibatkan pelajar dengan menyediakan pelan
tindakan dan melaksanakannya secara bersama melalui tindakan berkesan.
Antaranya pihak sekolah harus menentukan bahawa pelajar-pelajar tidak melepak
sama ada pada waktu persekolahan atau pada masa di luar waktu persekolahan
kerana ini akan mendedah pelajar kepada pelbagai pengaruh yang tidak sihat.
Selain itu, pihak pengurusan sekolah perlu menyediakan satu sistem kawalan
mencegah ahli-ahli kumpulan gengster dan samseng daripada menjadikan
pelajar-pelajar sebagai mangsa dalam masa tiga waktu utama, iaitu sebelum persekolahan,
semasa rehat dan waktu selepas tamat sesi persekolahan harian.
8.0 Penutup
Kemunculan
kumpulan gengsterisme di sekolah telah membimbangkan semua pihak. Gejala ini merupakan isu yang memerlukan penyelesaian
segera. Aktiviti-aktiviti kumpulan ini telah mengeruhkan iklim sekolah dan
seterusnya memberi kesan kepada proses pengajaran dan pembelajaran. Penglibatan
semua pihak adalah penting dalam menangani isu ini supaya gejala gengsterisme
dapat dikawal dan dibasmi daripada
berlarutan. Ibu bapa memainkan peranan penting dalam membimbing dan mengasuh
anak-anak mereka di rumah sebelum mereka dihantar ke sekolah atau keluar dari
rumah agar mereka mempunyai ketahanan iman dan mental dalam menghadapi cabaran
dan rintangan arus perdana globalisasi. Ketahanan iman pada diri anak-anak ini
akhirnya akan melahirkan pelajar yang bersih daripada pelbagai gejala dan salah
laku jenayah seterusnya mencapai matlamat Falsafah Pendidikan Kebangsaan kita.
Bahan Rujukan : -
Dr.Amir Mohd Salleh, 1999, Kajian Gengsterisme di
Sekolah Menengah Harian, Unit Penyelidikan Dasar, Bahagian Perancangan dan
Penyelidikan Dasar Pendidikan, Kementerian Pendidikan Malaysia.
Dr.Yusof
al-Qurdhawi, 1999, Tamadun Islam Alternatif Masa Depan, Bangi : Maktabah
al-Qardhawi.
Kamus Dewan, 1984, Dewan Bahasa dan Pustaka, Kuala Lumpur .
Laporan
Jawatankuasa Kabinet Mengkaji Pelaksanaan Dasar Pendidikan (7 November 1979 ), Dewan Bahasa dan
Pustaka, Kuala Lumpur .
Mohd Sulaiman
Haji Yassin, 1992, Akhlak dan Tasauf, Bangi : Yayasan Salman.
Yong Wai Ping,
1989, Satu Tinjauan Mengenai Hubungan di antara Masalah Disiplin di Kalangan
Pelajar Sekolah Menengah dengan Tahap Perkembangan Moral, Bangi: UKM.
Iheoma, E.O, “The
Role of Religion in Moral Education”, Journal of Moral Education, Vol
15, no 2, May 1986.
Majalah Massa,
5-11 Ogos 2000
Berita Harian, 13
Julai 2000
No comments:
Post a Comment